“Beyanname nedir?” sorusu, hukuki ve vergi ile işlemler başta olmak üzere birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Farklı türlere sahip olan beyannameler, mali işlerde sıklıkla kullanılırlar. Hem şahıs hem de sermaye şirketleri, bilgi vermek istedikleri bir konuya dair çeşitli beyannameler oluşturabilmektedir. Peki beyanname nedir? Gelin, bu soruyu birlikte yanıtlayalım.
Beyanname, diğer bir deyişle bildirge anlamına gelir ve genel olarak işletmeler tarafından resmi kuruluşlara bir durum hakkında bilgi vermek için yazılır. Mali işlemler, vergi ödemeleri ve ticari uygulamaları bildirmek gibi çok sayıda amaca hizmet edebilirler. Beyannameler hem yazılı belge hem de sanal doküman şeklinde olabilir. Dijital ortamda iletilen beyannameler e-beyanname olarak adlandırılır.
Beyanname Ne İşe Yarar?
Beyannamelerin çok sayıda işlevi ve kullanım amacı bulunmaktadır. Resmî kurumlara bildirimde bulunmayı sağlayan arasında borçlu işletmenin borcunu hesaba dökmesini sağlar. Kısaca özetlemek gerekirse, beyannameler vergi dairelerinde mükelleflere karşı olan borçların bildirilmesi noktasında kullanılır. Mali işlemlerde kurumlar tarafından kişilere yapılan beyannameler ise bir kişinin herhangi bir konu hakkında yazı yoluyla bildirilmesi işlevini görür.
Beyanname Çeşitleri Nelerdir?
Beyannamelerin pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır. Hangi beyanname türünün kullanılması gerektiği, yapılmak istenen resmi işlemin hangi kurum tarafından takip edildiğine göre değişkenlik gösterir. Beyanname çeşitlerini şu şekilde ifade etmek mümkündür:
- Katma Değer Vergisi Beyannamesi
- Kurumlar Vergisi Beyannamesi
- Geçici Vergi Beyannamesi
- Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
- Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi
- Damga Vergisi Beyannamesi
- Muhtasar Vergisi Beyannamesi
- Basit Usulde Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
Muhtasar beyanname, işletmelerin vergi matrah miktarlarını vergi dairesine 1 veya 3 ayda bir toplu olarak bildirmesi işlemidir. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’nın belirlediği bazı kodlar yardımıyla muhtasar beyannameye konu olan ödeme kesintileri anlaşılabilmektedir.
Sıklıkla kullanılan bir başka beyanname türü de KDV beyannamesidir. KDV beyannamesi bir işletmenin ürün ve hizmetlerin satışından elde ettiği kazanca göre hesaplanan Katma Değer Vergisi tutarını beyan etmesi işlevini görür.
Beyanname Nasıl Verilir?
Kişi ve kurumlar, beyannameleri vergi dairesine elden teslim edebilir veya postayla gönderim de yapabilir. Günümüz teknolojisini sayesinde beyannameler online olarak da pratik şekilde gönderilebilmektedir. Beyannamelerini dijital ortamdan iletmek isteyen işletmelerin e- beyanname oluşturması gerekir. Beyanname düzenlenirken büyük kolaylık sağlayan e- beyanname ile gönderim işlemleri kısa süre içerisinde tamamlanmaktadır.
Beyanname sorgulama ile Gelir İdaresi Başkanlığı ve e-devlet üzerinden süreç takip edilebilir. GİB’e beyanname gönderme işlemi için İnteraktif Vergi Dairesi kullanımında gerekli programlar bilgisayara yüklenmelidir. Beyanname sorgulama işlemi sayfadaki beyanname sorgula butonunu kullanmak yeterlidir.
Hangi Durumlarda Beyanname Verilir?
Beyannameler vergi ödemelerinin teyit edilmesi amacıyla kullanılır. Serbest muhasebeciler, noterler, avukatlar ve il özel idareleri gibi kişi ve kurumlar beyanname gönderme seçeneğine sahiptir. Beyanname gerektiren birçok durum bulunmaktadır. Vergi ödemeleri, noterden alınan imzalar ve sicil ticaret beyannamesi bunlar arasında sayılabilir.
Beyanname verme süreleri aşıldığı takdirde ise işletmeler cezai işleme tabi tutulabilmektedir. GİB beyanname vermeyi kolay hale getiren hazır beyan sistemi ile süreci ciddi ölçüde kolaylaştırmıştır. Bu sayede beyannameler kolaylıkla hazırlanabilir, düzeltilebilir ve herhangi bir gecikme yaşanmadan tam zamanında gerekli mercilere ulaştırılır.
Sıkça Sorulan Sorular
E-Beyanname Nedir ve Nasıl Gönderilir?
E-beyanname sistemi, zaman ve mekândan bağımsız olarak beyanname oluşturma, düzenleme ve gönderme olanağı tanır. Hazır Beyan Sistemi üzerinden yapılabilen e-beyanname başvurusu, Gelir İdare Başkanlığına iletilen Gönderme Aracılık Yetkisi Talebi Formu ile yapılabilir.
Beyannameyi Kimler Hazırlar?
Beyannamelerin hazırlanışı, hangi türde olduklarına göre değişkenlik gösterebilir. İşverenler, iş ortakları, ticari firmalar, noterler ve serbest muhasebeciler beyanname hazırlayabilmektedir.
Beyanname Verilmezse Ne Olur?
Gelir İdare Başkanlığı tarafından belirlenen koşullar doğrultusunda, gerekli beyanname verilmediği takdirde yaptırımlar uygulanabilir. İşletmeler böyle durumlarda usulsüzlük, vergi ve kaçakçılık cezası olmak üzere üç farklı vergi cezasından biri ile sorumlu tutulmaktadır. Uygulanan cezanın boyutu, esnafların hangi sınıfa mensup olduğu ve gecikme süresi göz önünde bulundurularak belirlenir.
İş yükünüzü azaltacak Soluto e-arşiv diğer finansal çözümleriyle tanışmanın tam vakti!
