İşletmelerin finansal süreçlerde kontrol sahibi olmaları, daha güçlü bir mali yapı oluşturmaları için oldukça önemlidir. Mali analiz olarak da bilinen finansal analiz de işte bu noktada karşımıza çıkmaktadır. Peki finansal analiz nedir? Bir işletmenin veya projenin istikrarının ve kârlılığının değerlendirilmesine finansal analiz denir. Birçok farklı sebepten finansal analiz raporu çıkartılabilir.
Pek çok finansal analiz teknikleri olsa da çoğunlukla şirkette çalışan veya hizmetinden faydalanılan uzmanlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu analizi gerçekleştirirken şirketin bütün finansal durumu esas alınabilir. Daha sonra ise hazırlanan finansal analiz raporu, şirketin kararlarını almakta olan üst kurula sunulur. Üst kurul, bu rapordan yararlanarak şirketin geleceği hakkında kararlar alır.
Raporda yer alan bilgileri görmek için bir uzmandan şirketinize özel finansal analiz örnekleri isteyebilirsiniz. Her şirketin kendisi için hazırlanan özel bir raporu olduğu için genelgeçer bir finansal analiz örneğinden söz etmek mümkün değildir.
Finansal Analizin Faydaları Nelerdir?
Finansal analiz amaçları ve yararlarından bazıları şunlardır:
- Şirketin kâr getiren veya zarara sebep olan kısımları tespit edilir.
- Rapor doğrultusunda işletmenin verdiği hizmetlerin sürdürülmesi veya durdurulması konusunda karara varılabilir.
- Herhangi bir malın üretimi için gereken teçhizatların satın alım süreciyle ilgili bilgi sahibi olunabilir.
- Sermaye yatırımı ile ilgili kararlar çok daha kolay bir biçimde alınır.
- Mali konulardaki alternatifler değerlendirilebilir.
- Şirketin, market içerisindeki diğer rakiplerinin yanında nasıl performans gösterdiği anlaşılabilir.
Bunlar, doğru bir biçimde hazırlanmış finansal analiz raporlarının faydalarından sadece birkaç tanesidir. Özetle üst makamların işletme adına en doğru mali kararları almaları için bu analiz oldukça gereklidir. “Finansal analiz nasıl yapılır?” sorusunun cevabı ise pek çok farklı yöntemden oluşmaktadır.
Finansal Analiz Türleri Nelerdir?
Farklı finansal analiz türleri olduğundan bahsetmiştik. Araştırmayı yapan kişiye, raporun amaçlarına, araştırmanın kapsamlarına göre farklı finansal analiz çeşitleri olabilir. Örneğin, son beş yılın finansal analizi ile rekabeti ölçme amaçlı yapılan finansal analiz raporları birbirinden büyük farklılıklar gösterebilir. Finansal teknik analiz raporlarından bazıları şu yöntemlerle gerçekleştirilir:
- Yatay Analiz: Karşılaştırmalı tablo analizi olarak da anılabilen bu yöntem, birbirinden eşit sürelerle ayrılmış birçok döneme ait verilere bakılarak gerçekleştirilir.
- Dikey Analiz: Birçok farklı dönemden ziyade tek bir dönem içerisindeki veriler analiz edilerek yapılır.
- Oran Analizi: Mali tablolarda yer alan verilerin birbirleriyle oranları göz önüne alınır.
- Trend Analizi: Eğilim yüzdeleri olarak da isimlendirilen trend analizi, uzun dönemleri ele alır.
Bunlar dışındaki pek çok farklı finansal analiz yöntemi, kategorize edilerek aşağıdaki başlıklarda açıklanmıştır.
Yapan Kişi Bakımından Finansal Analiz Türleri
Finansal analiz türleri yapan kişi bakımından ikiye ayrılır.
- İç Analiz
- Dış Analiz
Şirketin, dışarıdan bir analist veya profesyonelden yardım almadan kendi içerisindeki çalışanlarla yaptığı finansal analize iç analiz adı verilir. İç analiz yaparken şirketin kamuya açıklamayı uygun bulmadığı raporlar ve istatistikler de kullanılabilir. Şirketin kendi içerisindeki bir profesyonelden ziyade işletmenin dışındaki analistlerden yardım almasına dış analiz adı verilir. Bu yöntemde açık edilmek istenmeyen bilgilerden bazıları dışarıda tutulabilir.
Kapsam Bakımından Finansal Analiz Türleri
Yukarıda da belirtildiği üzere finansal analiz raporunun elde edilme sürecini etkileyen pek çok faktör bulunur. Bu faktörlerden biri de çalışmanın kapsamıdır. Çalışmanın kapsamına göre finansal analiz çeşitleri ikiye ayrılır:
- Statik Analiz
- Dinamik Analiz
Eğer çalışmanın kapsamı aynı şirket içerisindeki tek bir mali dönemi barındırıyorsa, statik analiz adı verilen finansal analiz yapılır. Kapsam arttırılmak istenirse birden fazla mali döneme ait veriler de işin içine katılır. Bu durumda dinamik analiz adı verilen finansal analiz türü gerçekleştirilir. Bu çalışmada, birden fazla veri grubu birbiriyle kıyaslanır.
Amaç Bakımından Finansal Analiz Türleri
Finansal analiz raporları, her şeyden önce amaca hizmet etmelidir. Amaç bakımından finansal analiz türleri üç başlık altında incelenebilir:
- Yönetim Analizi
- Kredi Analizi
- Yatırım Analizi
Yönetim analizi adı verilen finansal analiz yöntemi sayesinde işletmenin geleceği konusundaki kararların alınması kolaylaştırılır. Finansal analiz teknikleri içerisinden yönetim analizine karar verildiği zaman şirkete ait her türlü rapordan faydalanılır. Böylece şirketin isabetli kararlar alması sağlanır.
Kredi analizinde ise şirketin borç ödeme gücü incelenir. Böylece bankaların, bahsi geçen şirkete kredi çıkartıp çıkartmamaları konusunda bilgi sahibi olmaları sağlanır. Yatırım analizi ise yatırımcılara yöneliktir. Şirkete yapılan yatırımın şirketi gelecekte nasıl etkileyeceğini göstermek üzere yapılan analizlerdir.
Sıkça Sorulan Sorular
Finansal Analiz Ne İşe Yarar?
Finansal analiz raporu şirketlerin gelecekte alacakları kararlar hakkında daha donanımlı olmasını sağlar. Ayrıca şirketin halihazırdaki durumu da incelenebilir.
Finansal Analizi Kimler Yapar?
Şirket içerisindeki çalışanlar da finansal analiz raporu çıkartabilir, dışarıdan bir analistle de anlaşılabilir. Yani finansal analiz yapan tek bir kişi yoktur.
Finansal Analizde Kârlılık Oranı Nedir?
Bir şirketin mali kararlarının doğruluğunu gösteren oranlara kârlılık oranı adı verilir. Bu oranların incelenmesi sayesinde kâr ve zarar dengesi ortaya çıkartılır.
Soluto Yazılım e-fatura ve diğer finansal çözümleriyle tanışmanın tam vakti!
