“Fatura türleri nelerdir?” sorusu, ticaret ile ilgili bilgi edinmek isteyen birçok kişinin sıklıkla sorup araştırdığı konular arasındadır. Fatura, ticaret işlemlerinde alıcı ya da satıcı ayırt etmeden kesinlikle bulunması gereken belgeler arasındadır. Diğer yandan alım ve satım işlemleri ile ilgili yapılan hizmet ya da ürün satışını yasal hale getiren bir belge çeşididir. Faturaların bazı türleride vardır. Özellikle son yıllarda elektronik uygulamaların ticari süreç içine girmesiyle fatura türleri artmıştır. Peki ticarette kullanılması gereken fatura türleri nelerdir? Yazımızda bu konu hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.
Kaç Çeşit Fatura Vardır?
Fatura çeşitleri günümüzde 4 ana kategoride toplanmıştır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- İşlem amacına göre fatura türleri
- Vergilendirmeye dayalı fatura türleri
- Ödeme zamanına göre fatura türleri
- Gönderim yöntemine göre fatura türleri
Tüm bu fatura kategorileri içerisinde 12 adet fatura türü yer almaktadır. Satıcılar yaptıkları ticaret arasından kendilerine uygun olan fatura türünü seçmelidir. Bununla birlikte fatura kullanımı gelişigüzel yapılmamalıdır. Çünkü bazı fatura türlerinde yasal kurallar vardır. Yasa kapsamında geçen kurallara uyulmadığı takdirde devlet birey ya da kurumlara bazı cezalar uygulayabilir.
İşlem Amacına Göre Fatura Türleri Nelerdir?
Fatura çeşitleri arasında yer alan ilk fatura kategorisi işlem amacına göre kesilen faturalardır. Bu fatura kategorisi içinde yer alan fatura türleri içinde ticari işlem yapılır. Karşılığında fatura kesimi gerçekleştirilir. İşlem amacına göre faturalar şu şekilde sıralanabilir:
- Satış Faturası: En fazla kullanılan fatura çeşididir. Satış işleminin sonunda kesilir. Satışı yapılan ürün ya da hizmet ile ilgili bilgileri barındıran satış faturası içinde satılan malın cinsi, birim fiyatı tarihi ve tutarı gibi bilgiler yer almaktadır.
- İrsaliyeli Fatura: İrsaliyeli çok fonksiyonlu bir belge türüdür. Fatura ve irsaliye belgesi yerine geçebilir.
- Proforma Fatura: Ticaret içindeki tarafların birbirine teklif vermek için kullandıkları fatura türüdür. Bu faturalarda satışı yapılacak olan mal ile ilgili toplam tutar bilgileri yer alır. Resmiyeti yoktur.
- İade Fatura: Adından da anlaşılacağı üzere satılan ürün ya da hizmetin iadesi durumunda düzenlenen fatura türüdür.
Yapılan işlem amacına göre olan fatura türleri satış öncesi ve sonrasında kullanılması oldukça önemli belgelerdir.
Vergilendirmeye Dayalı Fatura Türleri Nelerdir?
Resmi kurumların faturaların konusu olan satışları vergilendirmesi için gerekli olan belgeler vardır. Bu belgeler, vergilendirmeye dayalı faturalar içinde yer alır. 4 çeşit vergilendirmeye dayalı fatura türü vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Tevkifatlı Fatura
- Stopajlı Fatura
- OİV’li Fatura
- ÖTV’li Fatura
Ticaret içerisinde yapılan satışlarda mutlaka fatura kesilmelidir. Bu sayede vergi kesilmeleri hesaplanır. Bu tür fatura eksiklikleri ileride yasal pürüzlere sebep olabilir.
Ödeme Zamanına Göre Fatura Türleri Nelerdir?
Ödeme zamanına göre faturalar 2 türlüdür. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Açık Fatura: Fatura ücretlerinin işlendiği anda değil, daha sonra vadeli olarak ödendiği durumlarda kesilen fatura türüdür.
- Kapalı Fatura:Satış tamamlandıktan sonra ortaya çıkan borcun hemen ödendiği durumlarda kesilen fatura türüdür.
Bu iki fatura türünde satışı yapılan ürün veya hizmetin bedelinin ne zaman ödeneceği belirtilmektedir.
E-Ticarette Hangi Faturalar Kullanılabilir?
Son yıllarda oldukça popüler olan e-ticarette de fatura kesimi vardır. E-ticarette kesilen fatura çeşitleri arasında e-fatura, satış faturası, e-arşiv fatura iade faturası ve e-ihracat fatura gibi belgeler bulunur. Tüm bu fatura türleri,dijital faturalar kapsamında yer almaktadır. İnternet üzerinden düzenleme ve güncelleme imkanı bulunan bu faturalara istenildiği zaman ulaşılabilir.
Faturada Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Tüm fatura çeşitlerini kapsayan ve bu belgelerin yasal olarak geçerli olabilmesi için belge içerisinde bazı bilgilerin mutlaka yer alması gerekmektedir. Bu bilgiler şunlardır:
- Alıcı adı soyadı
- Alıcı iletişim bilgileri
- Satıcı adı soyadı, iletişim bilgileri, oluşum bilgileri, vergi numarası
- Satışı tamamlanan ürün ve hizmet tutarı, birim fiyatı ve miktarı
- Tüm kalemlerin toplam tutarı
Dijital ve basılı fatura türleri içinde yer alan tüm bu bilgiler, alıcı ve satıcı kişilerin ihtiyaç ve amaçlarına uygun olmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Fatura Bilgileri Neyi İçerir?
Satılan ürün ve hizmet ile ilgili bilgiler, fatura içinde bulunmaktadır.
Fatura Ne Zaman Düzenlenir?
Yasal kanunlara göre faturalar, satışın yapıldığı günden itibaren geçen 7 iş günü içerisinde düzenlenmelidir.
Fatura Kimler Tarafından Düzenlenir?
Fatura düzenlemek ürün ve hizmeti satan kişinin yapmakla yükümlü olduğu önemli bir işlemdir. Zira bazı satışlarda mutlaka fatura kesilmesi zorunludur. Bununla birlikte ürün ve hizmeti satın alan alıcı mutlaka faturayı istemelidir. Bu sayede ileride yaşanacak sorunların önüne geçilmiş olunur.
Son yıllarda oldukça popüler olan e-ticarette de fatura kesimi vardır. E-ticarette kesilen fatura çeşitleri arasında e-fatura, satış faturası, e-arşiv fatura iade faturası ve e-ihracat fatura gibi belgeler bulunur.
